Bezpieczeństwo pożarowe w budownictwie stanowi kluczowy aspekt projektowania i wyboru materiałów, szczególnie w kontekście termoizolacji, gdzie materiały muszą równoważyć efektywność energetyczną z odpornością na ogień. Zrozumienie różnic między klasyfikacją Euroclass a normą Nie Rozprzestrzeniania Ognia (NRO) jest niezbędne dla architektów, inżynierów i inwestorów, aby zapewnić zgodność z unijnymi standardami, takimi jak EN 13501-1 i EN 13501-5. Niniejszy artykuł, oparty na aktualnych badaniach i regulacjach europejskich, analizuje te pojęcia, ich kryteria oraz znaczenie w praktyce budowlanej, z uwzględnieniem przykładów materiałów izolacyjnych jak styropian, wełna mineralna czy drewno. Omówimy, jak te klasyfikacje wpływają na wybór termoizolacji, minimalizując ryzyko rozprzestrzeniania się pożaru i zwiększając bezpieczeństwo użytkowników.
Klasyfikacja Euroclass, zdefiniowana w normie EN 13501-1, ocenia reakcję na ogień pojedynczych materiałów budowlanych, klasyfikując je od A1 (niepalne) do F (łatwopalne). System ten uwzględnia parametry takie jak palność, emisja ciepła, produkcja dymu (s1–s3) i tworzenie płonących kropli (d0–d2). Na przykład, styropian (EPS) zazwyczaj uzyskuje klasę E, co wskazuje na łatwą zapalność, ale ograniczony wkład w rozwój pożaru, podczas gdy wełna mineralna osiąga A1 lub A2, oznaczające brak wkładu w rozprzestrzenianie ognia nawet w pełni rozwiniętym pożarze.
Euroclass skupia się na zachowaniu materiału w warunkach testowych, takich jak test pojedynczego źródła ognia (SBI) czy test na niepalność, nie biorąc pod uwagę interakcji z innymi elementami konstrukcji. To analogiczne do oceny składników potrawy indywidualnie – mąka czy masło mają swoje właściwości, ale ich zachowanie zmienia się w gotowym daniu. Materiały jak plandeki czy izolacje w halach otrzymują jedynie Euroclass, co podkreśla ich ograniczoną przydatność w systemach wymagających kompleksowej ochrony pożarowej.
W przeciwieństwie do Euroclass, NRO odnosi się do zdolności całych systemów konstrukcyjnych – takich jak dachy, ściany czy elewacje – do zapobiegania rozprzestrzenianiu się ognia, zgodnie z normą EN 13501-5 dla dachów (klasyfikacje Broof(t1)–Broof(t3)) lub równoważnymi testami dla innych elementów. NRO ocenia interakcje między warstwami, np. izolacją, pokryciem i podłożem, w symulowanych warunkach pożaru zewnętrznego. To jak ocena gotowego dania, gdzie synergia składników decyduje o bezpieczeństwie.
Systemy NRO minimalizują ryzyko przenikania ognia przez konstrukcję, co jest kluczowe w budynkach o wysokiej gęstości zaludnienia lub w sektorze przemysłowym. Na przykład, nawet palne materiały mogą być częścią systemu NRO, jeśli są odpowiednio chronione, co podkreśla znaczenie testów pełnoskalowych nad laboratoryjnymi.
Zielone dachy często wykorzystują palną termoizolację (klasa F), pokrytą warstwą żwiru o grubości co najmniej 20 cm. Żwir działa jako bariera termiczna, zapobiegając przenikaniu ognia do rdzenia, co pozwala całemu systemowi uzyskać klasyfikację Broof(t1) w teście EN 13501-5. Badania pokazują, że takie konfiguracje redukują rozprzestrzenianie ognia o 80–90% w porównaniu do niechronionych dachów.
Elewacje ETICS (External Thermal Insulation Composite Systems) składają się z warstw: gruntującej, klejowej, izolacyjnej (np. XPS lub PIR), zbrojącej i wykończeniowej. Indywidualne komponenty mają własne klasy Euroclass, ale cały system musi przejść testy na rozprzestrzenianie ognia, osiągając NRO poprzez niepalne warstwy zewnętrzne. To zapewnia odporność na pożary zewnętrzne, kluczową w wysokich budynkach.
Drewno, klasyfikowane jako D lub E w Euroclass, pali się przewidywalnie, tworząc warstwę węgla chroniącą rdzeń. Środki ogniochronne mogą podnieść klasę do B lub A2, a połączenie z płytami gipsowymi pozwala na spełnienie NRO w konstrukcjach dachowych. Badania wskazują, że modyfikowane drewno zachowuje nośność przez 30–60 minut w pożarze, co ułatwia ewakuację.
Różnica między Euroclass a NRO leży w skali oceny: pierwsza dotyczy materiałów indywidualnych, druga – systemów, co jest kluczowe dla holistycznego podejścia do bezpieczeństwa pożarowego w termoizolacji i wspiera zrównoważone budownictwo zgodne z dyrektywą EPBD.
Źródła:
